ประวัติการตักบาตรเทโว
คำว่า "เทโว" มาจากภาษาบาลีเต็มรูปว่า เทโวโรหณ ซึ่งเป็นคำสนธิ
ของบท เทว+โอโรหณ คำว่า เทว หมายถึง สวรรค์ ในที่นหี้ มายถึง
สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ส่วนคำว่า โอโรหณ แปลว่า "ลงมาจากสวรรค์"
หมายถึง การที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ในวันเพ็ญ
เดือน 11 ซึ่งเป็นวันออกพรรษาพอดี เรื่องราวต้นกำเนิดวันเทโวโร
หณะมีปรากฎในคำภีร์อรรถกถาธรรมบท มีใจความว่า ในมัชฌืมโพธิกาล
พระพทุ ธเจ้าประทับอยู่ทนี่ ครสาวัตถีเป็นเวลาถึง 25 พรรษา ผคู้ นส่วน
ใหญ่หันมานับถือศาสนาพุทธ ทำให้พวกนักบวชนอกพุทธศาสนาเดือดร้อน เพราะขาดลาภสัการะ จึงหาทางกลั่นแกล้ง ทำลายพุทๆ นานา โดยเฉพาะเรื่องการแสดงฤทธิ์ของพระพุทธเจ้า
และพระสาวก พวกเขาปลุกปั่นจนพระพุทธองค์ทรงห้ามพระสาวกแสดงฤทธิ์ ส่วนพระองค์เองก็ทรงงด
แสดงฤทธิ์เช่นเดียวกัน ทำให้พวกนอกศาสนาถือเอาเป็นเหตุโฆษณาชวนเชื่อว่า พระพุทธเจ้าและ สาวก
สิ้นฤทธิ์เสียแล้ว อย่าไปนับถือเลย สู้พวกตนไม่ได้ยังมีฤทธิ์เหนือพวกพุทธอยู่ ควรหันมานับถือพวกตน
ดีกว่า พระพุทธเจ้าดำริว่า เรื่องนี้ถ้าปล่อยไว้ ไม่ได้โต้ตอบก็จะเป็นผลเสียหายแก่ศาสนาพุทธเอง ดังนั้น
ในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ พระองค์จึงทรงแสดงยมกปาฎิหาร คือ แสดงฤทธิ์เป็นคู่ ซึ่งมีครั้งเดียวเท่านั้น
ในชั่วพระชนมชีพของพระองค์ จึงทำให้ผคู้ นทเี่ คลือบแคลงสงสัยหายข้องใจกลับมาเชื่อและนับถือพระ
พุทธศาสนาอีกครั้งหนึ่ง และพากันประณามพวกนอกศาสนาอย่างย่อยยับ ครั้นวันรุ่งขึ้นวันแรม 1 ค่ำ
เดือนอาสาฬหะเป็นวันเข้าพรรษา พระพุทธองค์จึงทรงประกาศแก่พุทธบริษัทว่า จะเสด็จขึ้นไปจำพรรษา
ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ตามธรรมเนียมที่พระพุทธเจ้าในอดีตเคยกระทำมา เมื่อทรงร่ำลาพุทธบริษัทแล้ว ก็เสด็จไปจำพรรษา ณ ดาวเพื่อเทศนาอภิธรรมทั้ง 7 โปรดพุทธมารดาเป็นเวลา 3 เดือน
พอถึงวันเพ็ญเดือน 11 ก็เสด็จกลับมายังโลกมนุษย์ ณ ใกล้ประตูเมืองสังกัสสนคร ท้าวสักกเทวราช
พร้อมด้วยเทพบริวาร นับจำนวนไม่ถ้วนก็ตามเสด็จส่งทางบันไดสวรรค์จนถึงชั้นพิภพ พระพุทธเจ้าทรง
แสดงอิททธิฤทธิ์บันดาลให้โลกทั้ง 3 โลก คือ เทวโลก มนุษยโลก และสัตว์นรก มองเห็นกันหมด เรียกว่า
"วันพระเจ้าเปิดโลก" แล้งทรงแสดงธรรมเทศนาโปรดสัตว์ในโลกทั้ง 3 ทำให้มีผุ้บรรลุมรรคผลนิพพานนับไม่ถ้วน
วันรุ่งขึ้น เป็นวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ประชาชนผู้เลื่อมใสศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนา ก็พากันมาใส่
บาตรพระสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข การตักบาตรครั้งนี้มิได้นัดหมายกันไว้ต่างคนต่างก้มาด้วย
ศรัทธา จึงมีคนมากมายอย่างมโหฬารชนิดที่ไม่มีครั้งใดจะเสมอเหมือน คนมากถึงเข้าไม่ถึงพระ จึงเอาข้าวของตนห่อหรือปั้นเป็นก้บาตรพระ ด้วยเหตุนตี้ ่อมาภายหลังจึงนิยมทำข้าวตม้ ลูกโยน
ใส่บาตรพระในวันตักบาตรเทโวจนเป็นประเพณีต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
สำหรับอำเภอพิปูน
การตักบาตรเทโว กระทำในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ณ บริเวณเชิงบันไดนาคเจ็ดเศียรเชิงเขาพระ โดยทางสภาวัฒนธรรมได้
อาราธนาพระสงฆ์จากวัดต่าง ๆ ในอำเภอพิปูน มาชุมนุมกันโดยได้นิมนต์พระสงฆ์ลงจากบันไดนาคเจ็ดเศียรเดินเป็นแถวลงมา
ยังแถวของประชาชนที่อยู่ข้างล่าง เพื่อทำการถวายข้าวบิณฑบาต เสร็จจากนนั้ ก็จะถวายภัตตาหารเช้าแดพ่ ระภกิ ษุสงฆ์ เป็นอันเสนายสมบูรณ์ ศิริรักษ์ เรียบเรียง
ผู้เขียน
